Het risk-return profiel van Nederlandse VCs

Het was weer een lekker maandje in de Nederlandse startup scene. Enerzijds was er positief nieuws: Nederlandse tech-bedrijven hebben €1,5 miljard opgehaald in Q3. Anderzijds moeten we altijd kritisch blijven en was er ook weer genoeg te zeiken.

Dealroom oppert bijvoorbeeld dat het aandeel Nederlandse fondsen in Nederlandse startups snel afneemt, van 62% in 2019 naar 19% in 2021 (of dit echt klopt, of wat de nuances zijn, daar kom ik nog op terug).

Milestone-based funding

En vorige maand kwam Sprout met onderzoeksresultaten dat 80% van Nederlandse investeerders gebruik maakt van milestone-based funding, om op die manier niet meteen het hele bedrag te hoeven storten. Het wordt op die manier heel makkelijk om Nederlandse investeerders als risico-avers te zien (zeker vergeleken met hun Amerikaanse peers). Logisch dat het aandeel Nederlandse fondsen afneemt, toch? Ze willen voor een dubbeltje op de eerste rij zitten. Misschien gooien ze wel hun eigen glazen in.

Risk-return

Hier komt de grap: investeren in startups is een interessant risk-return spel. Heeft een startup een hoog risicoprofiel, dan moet daar ook een mooi rendement tegenover kunnen staan om het een logische deal te laten zijn. Veel Nederlandse VC’s overwegen bijvoorbeeld alleen bedrijven die al een flinke maandelijkse omzet hebben. Misschien is dat iets cultureels, maar het is ook te verklaren doordat het voor Nederlandse bedrijven (en in bredere zin Europese bedrijven) door marktomstandigheden (zoals omvang, heterogeniteit, kapitaalmarkt en exit-klimaat) over het algemeen lastiger is om snel te schalen en een gigantische exit te realiseren. Daarom zijn er waarschijnlijk ook (nog) niet zoveel unicorns in Nederland en hebben de unicorns die er zijn vooral funding opgehaald bij Amerikaanse investeerders.

Riscoprofiel

In andere woorden; juist omdat het verwachte rendement van Nederlandse bedrijven lager is, moet daar ook een lager risicoprofiel tegenover staan. Dat is waarschijnlijk de reden dat er relatief veel investeerders in Nederland zijn met een voorkeur voor business-to-business (want over het algemeen ‘veiliger’ dan B2C), software (want kan harder schalen en heeft minder technisch risico dan hardware startups) en dat ze pas willen investeren in bedrijven die al een behoorlijke tractie hebben. En dus blijkbaar op basis van milestones.

Ik kan er een eind in mee gaan. Investeerders moeten een goede afweging maken en kunnen met hun selectie en wat voorwaarden spelen om hun risico’s te beperken. Investeren in startups is nou eenmaal risicovol en de rendementen onzeker. Je kunt het hen niet alleen kwalijk nemen, de context waarin ze opereren is minstens zo relevant.

Blame game

Het helpt dus niet als startups de schuld van het niet kunnen ophalen van financiering alleen bij investeerders leggen, in plaats van dat ze zelf even goed in de spiegel kijken. Het helpt ook niet als Nederlandse investeerders zich als haaien gedragen en misbruik maken van de informatie-/ervaring-asymmetrie.

Ik heb afgelopen maand bijvoorbeeld een startup geholpen die funding zocht waarbij een niet nader te noemen regionale ontwikkelingsmaatschappij naast milestone-based funding ook nog een participating liqpref vereiste. Kortgezegd: als de startup de targets niet haalt zijn ze de lul en krijgen ze geen vervolgfunding. Als het tot een redelijke exit komt zijn ze ook de lul want dan blijft er door de dubbele dip van de participating liqpref weinig buit meer te verdelen. Hoe kan een regionale ontwikkelingsmaatschappij ooit akkoord gaan met zulke voorwaarden die de langetermijn-relatie met de ondernemers zo kunnen verstoren?

Heroverweging

Wat we nodig hebben is een heroverweging van zowel startup founders als investeerders. Een deal moet fair zijn, en dus niet als een zero-sum game worden benaderd door beide partijen. Als het tot een deal komt, moet er sprake zijn van wederzijds vertrouwen en een lange termijn visie. Bizarre investor friendly termsheets en milestone-based funding horen daar wat mij betreft niet bij (zie ook argumentatie van Frank Appeldoorn).

Die lange termijn geldt trouwens ook voor je reputatie in de markt. Aan wie denk je dat ik startups liever introduceer?

Meer van dit soort artikelen in je inbox? Meld je dan aan voor GEC Insights, onze maandelijkse mailing. Dat kan bijv. onderaan deze pagina.