Het zou maar zou kunnen dat bovenstaande titel bij jou de associatie oproept van één van de vele hippe foodtruckfestivals die afgelopen zomer plaats hebben gevonden. Je weet wel, daar waar stoere, bebaarde mannen met zwarte plastic handschoentjes de meest vergezochte biologische creaties uit hun retro geschilderde oldtimer bus tevoorschijn toveren. Toch gaat deze post daar niet over. Het raakt een andere hype, die van de “unicorn”.

De hype voorbij

In vorige posts schreven wij al over de wereld van startups, de gecreëerde hype eromheen en de toegevoegde waarde en kwalificering van dit type bedrijven. En net als bij de foodtruckfestivals komen we ook in deze wereld exotische dieren tegen. Zo heb je wellicht kennisgemaakt met de term “unicorn”. Deze term, letterlijk vertaald ‘eenhoorn’, wordt gebruikt voor startup bedrijven die binnen tien jaar tijd een waardering van $1 miljard weten te bereiken op basis van de investeringen die zij hebben gekregen. Normaliter een zeldzaamheid, maar in Silicon Valley (VS) stond er in 2015 wekelijks minimaal één nieuwe eenhoorn op. In hun angst om de volgende Facebook of Uber te missen doken investeerders op elke startup met een leuk, maar vaak onbewezen idee, en investeerden miljoenen. Maar de tijden zijn inmiddels anders, het geld stroomt minder rijkelijk, investeerders zijn kritischer en de meeste eenhoorns kunnen hun torenhoge waarderingen niet waar maken.

Overlever

Volgens Caterina Fake (o.a. Flickr) is het tijdperk van de eenhoorn beëindigd en dat van de “kakkerlak” aangebroken. In plaats van te streven een eenhoorn te worden, doe je er beter aan om jouw bedrijf te organiseren als zijnde een kakkerlak. Want in tegenstelling tot de aan luxe gewende eenhoorn is de kakkerlak een echte overlever. Zij kunnen lange tijd zonder eten of eten wat voorhanden is, bewegen snel en gedijen in een grote diversiteit aan omgevingen. Paul Graham (o.a. Ycombinator) uitte jaren geleden al zijn voorkeur voor dit type startup. “Het is beter om klein, lelijk en onverwoestbaar te zijn zoals een kakkerlak dan een mooie, maar fragiele bloem die ondersteund moet worden”.

Kakkerlaq

In geglobaliseerde, onzekere en snel veranderende marktomgevingen werken traditionele modellen, strategieën en processen niet meer. Kakkerlak-gedrag is noodzakelijk, niet alleen voor startup bedrijven. Kijk naar ING, die het lef heeft om met een krachtige (en op korte termijn zeer pijnlijke) koerswijziging te anticiperen op de snel veranderende markt en zichzelf te drijven richting een digitale bank. Aanpassingsvermogen is tegenwoordig meer dan ooit een kritische succesfactor voor bedrijven. Versneld Darwinisme laten we maar zeggen, verander of verdwijn is het devies. Organisaties dienen dan ook niet alleen over voldoende IQ en EQ (emotionele quotiënt) te beschikken, maar hebben daarnaast een gezonde dosis AQ, adaptieve quotiënt, nodig. De AQ is te vinden in een viertal elementen. Een organisatie moet in staat zijn om de noodzaak tot verandering te onderkennen (zie het), dit in een gedragen doel te transformeren (beheers het), een concreet actieplan te ontwikkelen (los het op) en dit vervolgens in de praktijk te brengen (doe het). Voor een organisatie die denkt als een startup en zich succesvol aanpast lanceren wij, zelfs als er geen bebaarde hipsters werken, hierbij dan ook de geuzennaam KakkerlAQ!

Deze post is eerder gepubliceerd in Twentse Courant Tubantia, terug te vinden via: http://www.tubantia.nl/extra/opinie/jaap-beernink/opinie-mijn-keus-is-gemaakt-serveer-mij-maar-kakkerlaq-1.6513769