Innovaties en startups in een vroege fase zijn lastig op waarde te schatten. Er zijn nog veel aannames, veel onzekerheid en veel mooie beloften. Gaat deze startup nou echt het verschil maken?

Het is dan ook lastig om in een vroege fase al het kaf van het koren te scheiden. Incubators, acceleratieprogramma’s en (pre-)seed investeringsfondsen staan voor de lastige keuze om enerzijds beschikbare middelen zo goed mogelijk te alloceren aan de startups met de meeste kans van slagen, en tegelijkertijd moeten zij dat besluit snel, low budget en op basis van onvolledige informatie nemen. Hoe doe je dat het beste?

Het is ons doel als Golden Egg Check om de winnaars te kunnen selecteren. En we zullen eerlijk zijn; daar slagen we (nog) niet 100% in, maar gelukkig lijkt er een verband te zijn tussen de GEC score en het uiteindelijke resultaat. Zo kunnen we al aardig voorspellen welke bedrijven niet zo succesvol worden. En we kunnen ook aangeven wat de aandachtspunten zijn van startups, zowel de quick wins als de strategische ontwikkelpunten, waarmee de kans op succes kan worden vergroot. Op basis van onze business development ervaring hebben wij tools en services ontwikkeld die incubators, acceleratieprogramma’s en seedfondsen kan helpen om op een snelle, eenvoudige en onderbouwde wijze de juiste startups te selecteren, of af te wijzen. Dat kunnen wij doen, maar we kunnen de organisaties ook in staat stellen om zelf hun selectiebeleid te professionaliseren. In deze blogpost geven wij wat van onze best practices prijs.

Check op potentie én haalbaarheid
Wij hebben software ontwikkeld om het proces te faciliteren om startups te beoordelen. Onze tools zijn gebaseerd op de methoden en criteria van (venture capital) investeerders, inmiddels zo’n 200 in Europa. Deze tools stellen we als software-as-a-service beschikbaar, en is naar eigen inzicht in te richten. Door startups te beoordelen op de criteria van risico investeerders, kunnen ze gekarakteriseerd worden op basis van potentie (hoe groot kan dit worden?) en haalbaarheid (is de onderneming in staat om die potentie te bereiken?). De beoordelingen kunnen vervolgens gevisualiseerd worden in de Startup Matrix, lees hier meer over de achtergronden hierover. De startups die door seedfondsen en acceleratieprogramma’s het meest worden geselecteerd (en daarna ook de grootste groei laten zien) zitten in de kwadranten met hoge potentie; vaak Dreamers en af en toe Money Makers. Startups in het Hobbyist-kwadrant zijn meestal niet zo interessant omdat ze zowel op haalbaarheid als potentie laag scoren, startups in het Consultant-kwadrant kunnen interessant zijn maar dan vooral als ze hun schaalbaarheid kunnen vergroten.

Omdat iedere kandidaat-startup wordt beoordeeld op dezelfde criteria, kan vervolgens een waardevolle benchmark ontstaan. Hoe goed is deze startup ten opzichte van zijn peers? Wat zijn relatieve sterke en zwakke punten? Maar ook: scoren de startups vaak slecht op een specifiek onderdeel? Dan is het misschien goed om daar extra nadruk op te leggen in de fase na de selectie/ het acceleratieprogramma, bijvoorbeeld door heel gericht trainingen te geven over dat onderdeel.

Due diligence in de vroege fase
Om een goede selectie te kunnen doen, is het vaak wenselijk om meer en objectieve informatie te verkrijgen over de startup en de markt waarin het actief wil worden. Zijn er inderdaad geen concurrenten? (Natuurlijk wel!) Is de markt een miljardenmarkt? (De bereikbare markt in ieder geval niet!) Een quick scan van de markt kan dan helpen om snel de informatie van de ondernemer te verifiëren en aan te vullen. Dit is een van onze belangrijkste services, maar kan ook door het programma zelf worden uitgevoerd. Onze marktscans bevatten informatie over de marktomvang & groei, trends & ontwikkelingen, concurrentie & stakeholders.

Naar aanleiding van een quick scan van de markt beoordelen wij de startup op de 15 criteria die het meest relevant zijn (zie onder). Dit zijn de standaard criteria uit de Golden Egg Check, maar zonder criteria over het team en de financiën, omdat die onderdelen door andere experts worden beoordeeld. Een voorbeeld van onze marktscan is hier te downloaden. Na afloop ontvangen de ondernemers onze marktscan zodat ze informatie daaruit kunnen gebruiken voor hun business plan, pitch deck en/ of go-to-market strategie. Zo proberen wij van waarde te zijn voor zowel de financier als de gefinancierde.

Veel incubators, accelerators en seedfondsen kiezen er bovendien voor om ook de technologie en/ of het IP, het team en de financiën door te laten lichten door experts. Dit kan heel simpel en snel, mede omdat de documentatie in die fase nog beperkt is. Het hoofddoel hiervan is om kritische risico’s op te sporen die een ‘oncomfortabel gevoel’ geven over de startup. Hier kunnen individuele experts voor worden aangetrokken of afspraken worden gemaakt met belanghebbende organisaties zoals accountancykantoren of banken. De TOP-regeling (gelieerd aan Universiteit Twente en Saxion Hogeschool) maakt bijvoorbeeld gebruik van de diensten van Ten Kate Huizinga en Rabobank Enschede-Haaksbergen.

Selectie in de praktijk
Onze selectieoplossingen worden momenteel door een aantal (pre-)seedfondsen, incubators en accelerators omarmd. Hieronder staat een aantal case studies met beknopte uitleg over hoe zij de selectie van startups voor hun programma hebben ingekleed. Neem contact met ons op om te zien hoe onze tools en services bij uw programma passen.

Case study TOP-regeling

De TOP-regeling bestaat al ruim 30 jaar en is bedoeld als startkapitaal en business development support voor ambitieuze startups met een link naar Universiteit Twente en/ of Saxion Hogeschool. Bedrijven die ooit zijn begonnen met een TOP-plaats zijn o.a. Booking.com, Demcon, Xsens, Triboform Engineering, en Athom (Homey).

Sinds 2011 is Golden Egg Check betrokken in het selectieproces van de TOP-regeling. Wij checken optioneel eerst of het business plan van de onderneming compleet is, en geven inhoudelijke tips om het plan te verduidelijken en verbeteren. Tegelijkertijd geeft Ten Kate Huizinga fiat over de financiële prognoses (zijn ze onderbouwd, correct gemodelleerd en realistisch?). Als de kandidaat zijn plan heeft ingediend, krijgen wij het business plan opgestuurd. Binnen een tijdsspanne van ongeveer 10 dagen beoordelen wij het plan, doen wij aanvullend marktonderzoek en beoordelen wij het plan opnieuw op onze marktcriteria (zie onder). Wij maken een market assessment rapportage en sturen deze op naar de commissie die uiteindelijk beslist of de kandidaat een toekenning krijgt of niet. Daarbij zullen ze ook letten op de onderdelen team, financiën en product. De ondernemer krijgt na afloop onze market assessment.

Zie hier meer informatie over onze monitor van de TOP-regeling van vorig jaar (nieuwe editie volgt snel), met o.a. de relatie tussen de score op de Golden Egg Check en vervolgfinanciering, FTE en winstgevendheid. Meer informatie over de TOP-regeling (en andere vergelijkbare pre-seed regelingen in Twente) is beschikbaar bij Erwin Holtland.

Case study InnoEnergy & Generation-E

InnoEnergy en Generation-E zijn investerings- en incubatorprogramma’s gericht op ‘sustainable energy’ startups. Het zijn twee verschillende programma’s, maar hun selectieproces is grotendeels vergelijkbaar; ondernemers melden zich aan en worden doorgelicht op markt (door ons), product/ technologie en team (door andere experts). Indien deze due diligence vanuit de verschillende perspectieven positief is, wordt de startup toegelaten tot het programma dat o.a. bestaat uit financiering, toegang tot netwerk en business development begeleiding.

Onze rol is vergelijkbaar als hierboven beschreven bij de TOP-regeling (marktscan + assessment). Meer informatie over de InnoEnergy & Generation-E is beschikbaar bij Steven Barten.

Case study NanoNextNL

NanoNextNL (NNNL) heeft een valorisatieprogramma voor micro- en nanotechnologie. Bedrijven die zijn ontstaan vanuit onderzoek dat is gefinancierd door NNNL kunnen aanspraak maken op een investering om de ‘valley of death’ door te komen en hun business case marktgereed te krijgen. Bedrijven die een investering vanuit NNNL hebben ontvangen zijn o.a. Lumicks, Single Quantum, Tagworks Pharmaceuticals en LipoCoat.

De rol van Golden Egg Check in het selectieproces van NNNL was ondersteunend met onze software en verdiepend met onze services. Alle startups moesten vooraf hun business case in de Golden Egg Check zetten (fase 1: business model canvas, fase 2: uitgewerkte business case). Optioneel hebben wij ondernemers geholpen om hun business case te onderbouwen met marktanalyse of een sessie om quick wins en strategische aanbevelingen te definiëren. Een panel van experts (wetenschappers, ondernemers en investeerders) beoordeelde vervolgens de business cases en de pitches van de ondernemers aan de hand van criteria van de Golden Egg Check. De beoordelingen konden real-time bekeken en vergeleken worden, zodat een onderbouwd besluit kon worden genomen om de investering al dan niet toe te kennen.

Criteria voor een goede market assessment

Hieronder staat de volledige lijst met criteria die wij aanraden voor het uitvoeren van een market assessment. Op basis van bovenstaande programma’s zien wij dat het verschil tussen toekenning en afwijzing vaak zit in de clusters concurrentievoordeel en waardepropositie; als de startup niet kan aantonen dat het een concreet probleem oplost of de propositie simpelweg niet kan verdedigen dan zijn dat belangrijke redenen om de startup af te wijzen. Een grondigere analyse over de succesfactoren van startups volgt in een volgende blogpost.

1) Executie

  • Er is een goede (go-to-market) strategie en het team is in staat om deze uitvoeren
  • De financials zijn geloofwaardig en onderbouwd door middel van aannames
  • De financiële vooruitzichten van de onderneming zijn aantrekkelijk

2) Groei

  • De onderneming heeft een grote groeipotentie
  • De onderneming heeft internationale potentie
  • Het business model is schaalbaar

3) Marktkans

  • De onderneming heeft een duidelijke doelmarkt gedefinieerd
  • De adresseerbare doelmarkt is groot
  • De doelmarkt heeft een grote groeipotentie

4) Waardepropositie

  • De onderneming biedt een oplossing voor een pijnlijk probleem of sterke behoefte van de klant
  • De waardepropositie is duidelijk en overtuigend
  • De onderneming kan marktvraag aantonen

5) Concurrentievoordeel

  • De waardepropositie is superieur aan die van concurrenten
  • De onderneming kan de waardepropositie beschermen tegen concurrenten
  • De onderneming is in staat om een aantrekkelijke positie in de waardeketen te verkrijgen

Meer weten?
Elk incubatie-, acceleratie- of investeringsprogramma is anders maar een goede selectie vooraf (en evt. in het programma) zijn altijd relevant. U kunt zelf aan de slag met bovengenoemde marktcriteria, u kunt gebruik maken van onze software om snel inzicht te krijgen en bedrijven te kunnen monitoren, en u kunt gebruik maken van onze marktscans om informatie van startups te verifiëren en verdiepen. Wilt u meer informatie over hoe wij u kunnen helpen?

  • Download een voorbeeld van onze market assessment (marktscan + assessment) hier.
  • Neem contact op met Gilles Meijer om in contact te komen over hoe Golden Egg Check een bijdrage kan leveren aan uw incubatie-, acceleratie of investeringsprogramma.
  • Vraag vrijblijvend een (demo)account aan bij onze software via http://goldeneggcheck.com/